Categorie archieven: Natuur en milieu

Plastic & ic…

Het afdakje aan de achterbouw bij ons moeder was aan vervanging toe. Het was grauw en vuil, en liet nog weinig licht door. Vorig jaar nog grondig schoongemaakt. Maar na een paar schoonmaakbeurten is het oppervlak zo ruw dat het dubbel zo snel weer aankoekt door algen en zweefvuil. Je kent ze wel: golfplaat op rol, versterkt met wat glasvezel.

De doe-het-zelfzaak had net golfpaneeltjes van de juiste lengte, ‘crystal clear’. En bijhorende schroeven met ringen en doppen. Met een paar uur werk was het makkelijk te vervangen. En de oude rol was nog welkom bij Share & Care om een afdakje te maken om een aanhangwagen onder te zetten.

 

Bij het demonteren viel op dat alle schroeven wat los leken te staan van de golfplaat. Er zat overal meer dan een millimeter speling op. Daardoor gingen ze ook makkelijk los, met een racagnac. Wat een woord. Maar zo heet dat ding hier. Google leert me net dat er ook een Nederlands woord voor is: een ratelsleutel. Bij de 5de schroef werd het duidelijk: de speling tussen schroef en plaat was veroorzaakt door de tand des tijds. Deze ene had nog een randje, een restje onder de kop zitten. Plastiek. Ooit had er een plastieken ring met een afdekkapje opgezeten. Net zo’n ding als ik in de verpakking van de nieuwe schroeven zag.

En toen ik het oude dak er af haalde, vielen er nog tientallen steunblokjes onderuit. Ook plastiek. Verduurd. Dus ze vielen gewoon stuk. Ik heb ze maar snel bijeen geveegd om te vermijden dat ze verder verbrijzeld en verpulverd zouden worden door er op te trappen. (Voor de nieuwe versie had ik vooraf houten steuntjes gemaakt.)

De kapjes over de schroeven waren al lang weg. De ringen dus ook, voor 98%. Verbrokkeld en verdwenen. In het niets opgelost? Onder invloed van UV afgebroken door het zonlicht, en met het regenwater netjes mee weggespoeld. Door de goot, door de riolering. Verwaaid en verspreid. Om nu geleidelijk aan via o.a. bier en mosselen terug op onze tafel terecht te komen.

En ja, ’t is zo gemakkelijk: crystal clear plastieken platen, schroefkapjes en ringen. Het zal weer voor jaren goed blijven. Maar het zal niet goed blijven. Foute boel dus.
Moeder is er wel mee geholpen. Er is nu veel meer licht in haar naairuimte en binnen. Maar een duurzame oplossing is het helaas niet. Met ons korte-termijn-denken en onze ‘beste koop’ beslissingen verzieken we onze wereld en onze achterkleinkinderen.
Sorry kids….

Het was maar een afdakje van 7,5m2. Maar in de straat staan er waarschijnlijk nog 5 meer, en grotere. En in het dorp zijn er zo ‘n 20-tal straten. En de fusiegemeente telt meer dan 10 dergelijke dorpen. Waarvan Limburg er 44 (?) heeft. Maal zeg maar 9 provincies voor België…
Eigenlijk dus compleet onverantwoord dat zo’ dingen nog gemaakt en verkocht worden. Tonnen plastic die gedoemd zijn om in de oceaan en op ons bord terecht te komen.

Hoe moeilijk is vliegen?

Twee citroengeeltjes fladderen met hun fel contrasterende kleur over de overjaarse, uit de kluiten gewassen paarsblauwe lavendel. Ze snoepen van een bloempje, en fladderen al snel naar het volgende. Meestal zijn ze in minder dan een seconde alweer vertrokken naar een ander nectarbekertje. Hun gefladder lijkt amper gecoördineerd. Een dagpauwoog en een koolwitje komen ook foerageren. Geen vloeiende lijnvlucht, maar hoekige omwegen. Lijkt me weinig efficiënt.

De twee grote flappers die ze daarvoor telkens in beweging zetten doen me twijfelen of het beetje nectar dat ze vinden eigenlijk wel genoeg energie levert om naar een volgende landingsplaats te gaan. Andere insecten lijken me logischer te vliegen (en zweven). Welke zou de meest energiezuinige manier van vliegen zijn? Vlinder versus vlieg, of libel, kever, wesp…? En bij uitbreiding een kolibrie, vleermuis, albatros…?

Soms als er een bui aankomt wordt die voorafgegaan door meerder korte en felle windstoten. Je zou denken dat vliegende insecten dan gewoon weggeblazen worden. Of alleen nog met de wind mee vliegen. Toch doen ze dat niet, let er maar eens op. Vliegjes, en zelfs dikke, pluizige hommels slagen er nog altijd in dwars op en zelfs tegen de wind in te gaan.

Zou er ooit onderzocht, of theoretisch berekend zijn via computersimulaties welke de meest efficiënte manier van vliegen is? Er zijn al kunstmatige vogels en insecten gemaakt die kunnen vliegen, dus ik neem aan dat daarvoor al wel wat studies gedaan zijn. Doen wij het met de stramme vleugels van onze vliegende tuigen beter dan een fladderende vlinder?

“Biomimetica of biomimicry is de wetenschap en de kunst van het imiteren van de beste biologische ideeën in de natuur om menselijke toepassingen uit te vinden, te verbeteren en duurzamer te maken.” Iemand zal er al wel mee bezig geweest zijn. Hoe kunnen we best vliegen?

Of moeten we wat meer vlinderen?
(‘Ongericht, zorgeloos en zonder plan door het leven gaan’ volgens een definitie, tegenover: ‘met een mechanische troffel een betonvloer gladstrijken’.)

Duurzaam wc-papier: onzin?

Niets is onbenulliger, wordt zo achteloos weggeworpen als een velletje wc-papier. Daar gaan we ons niet druk om maken, toch? Voor Festival RETOUЯ ging ik op zoek naar spullen waar we waarde aan hechten. Omdat het een prototype is van wegwerpmateriaal viste ik toch wat informatie bij elkaar over sanitair papier. Shit happens!

De gevonden info gaat over Nederland. België zal vergelijkbaar zijn, maar weet niet wat de pot schaft. Nederlanders gaan drie tot vijf keer per dag naar het toilet. Aan minstens 8 velletjes. Vrouwen blijven drie minuten, mannen vier tot tien minuten zitten. Gemiddeld 50 minuten per week, of een half jaar van ons leven. Shit!

Dat verbruikt per dag 36 liter water, elektriciteit (licht,), vervuilende chemische schoonmaakproducten en voor Nederland 22.000 kilometer papier. Nog steeds per dag. Door het toilet. Dat is per jaar 15 kilo wc-papier per persoon. Met Hollandse zuinigheid per dag 1 velletje minder gebruiken bespaart 16,6 miljoen velletjes. Een gemiddelde West-Europeaan gebruikt op jaarbasis 13,8 kilo toiletpapier, een standaard Amerikaan flusht zelfs 25 kilo papier er door.
Wc-papier bracht in 2009 voor alle Nederlandse supermarkten 350 miljoen euro omzet op.

Onderzoek van het WNF- toont dat wereldwijd dagelijks circa 270.000 bomen door de wc worden gespoeld of als afval worden weggegooid. Door de productie van 300 toiletrollen die 100% eco zijn wordt 1 boom gespaard.

In Trouw betoogt hoogleraar Jules van Lier dat dit veel duurzamer is, ondanks meer waterverbruik. “Per jaar gooien we in Nederland zo’n 200.000 ton papier in het riool. Voor elke kilo opgelost toiletpapier is ongeveer één kilowattuur aan energie nodig voor afbraak. Als de helft van het toiletpapier oplost, staat dat gelijk aan de jaarlijkse energieverbruik van 25.000 huishoudens.”
Een aantal velletjes minder per persoon scheelt op een huishouden al heel veel!

In de Verenigde Staten wordt minder dan 2 procent van het wc-papier gemaakt van gerecycled papier, in Europa en Latijns-Amerika is dat 40 procent. In Nederland volgens Milieu Centraal 60 procent.
Het milieucentrum van de Universiteit van Colorado berekende dat een ton gerecycled papier (909 kilo) 1682 kilo timmerhout en 91.000 liter water scheelt. Bij recycling wordt 64 procent minder energie en de helft minder water gebruikt i.v.m. nieuw papier. Ook veroorzaakt recycling 74 procent minder luchtvervuiling.
Voor iemand in Noord-Zweden is papier van hout duurzamer, voor iemand uit de Randstad is papier dat hier gemaakt wordt beter.

Ecologische koploper is Satino Black. In de productie wordt minder water en energie gebruikt. Het is 100% CO2 neutraal en vrij van schadelijke chemie.
Satino Black heeft alle dertig chemicaliën die je normaal gebruikt bij de productie van toiletpapier vervangen door natuurlijke en biologisch afbreekbare stoffen. De productie van een toiletrol vergt normaal vijftien liter water. Met waterrecycling is dat spectaculair verminderd naar een halve liter per rol. En er wordt gewerkt met groene energie.

“Sinds jaar en dag ligt op ons terrein een berg afval van te korte papiervezels, inkten en vulstoffen, die vrijkomen tijdens de grondstofvoorbereiding. Die berg – zo’n vijftien ton per jaar – werd tot drie jaar geleden verbrand voor de winning van groene energie. Maar een medewerker vroeg onze buren van verpakkingsfabrikant Smurfit Kappa of die er niet wat mee konden. En wat bleek: er kon karton van gemaakt worden met zeer goede eigenschappen. Dat karton is nu het verpakkingsmateriaal voor Satino Black – voor ons weer een flinke bezuinigingspost.”
Meer weetjes:
http://toverleven.cultu.be/wc-papier-toch-wel-handig
http://toverleven.cultu.be/composttoilet-afval-scheijtden