Tag archieven: Valentijn

Valentijn tradities op andere continenten

Elk jaar worden er ongeveer een miljard Valentijnskaartjes verstuurd. De meeste kaarten (83%) worden gekocht door vrouwen. Maar het aandeel gekocht door mannen (nu 17%) neemt geleidelijk toe.

In de Verenigde Staten is 14 februari de op een na meest gevierde dag, na Kerstmis.

Wereldwijd worden elk jaar 50 miljoen rozen gegeven voor Valentijn, vooral door mannen. Het is dan ook de belangrijkste feestdag voor bloemisten: goed voor 32% van de jaarlijkse omzet. Maar liefst 15 procent van de Amerikaanse vrouwen zendt zichzelf bloemen op Valentijnsdag. Als je geliefd wil zijn…. waarom zou je niet van jezelf houden?
In de V.S. worden ook leerkrachten, vrienden en ouders verrast met bloemen, chocolade en kaartjes. Mensen begroeten elkaar zelfs met ‘Happy Valentine’s Day’.

In Canada zijn er speciale Saint Valentine balls: Sint Valentijn dansfeesten.

Ook in Australië neemt het tonen van de liefde voor vrienden, familie, collega’s en buren vooral bij de jongere generatie steeds toe. Vroeger werden er zelfs behoorlijk extravagante Valentines (geschenken) gemaakt van een satijnen kussen, geparfumeerd en sierlijke gedecoreerd met bloemen en gekleurde schelpen. Sommige werden zelfs getooid met een opgezette kolibrie of paradijsvogel.

In Japan en Korea vieren ze Valentijnsdag twee maal. Op 14 februari geven de vrouwen een cadeautje aan de mannen en op 14 maart, Witte Dag genoemd,  geven de mannen een geschenkje terug. White Day is vermoedelijk geïntroduceerd door een marshmallow bedrijf in de jaren 1960. Witte chocolade, marshmallows en witte bloemen zijn dan populair.

De meisjes geven vooral chocolade. Voor vrienden, collega’s en bazen kopen ze giri-choco. Voor vriendjes, verloofdes of echtgenotes maken ze zelf de exclusievere hon-meichocolade. Deze chocoladetraditie is zo populair dat de Japanners bijna de helft van hun chocolade-aankopen van een heel jaar in deze periode doen.

In China is er een eigen versie van Sint Valentijn die gevierd wordt op de zevende dag van de zevende maanmaand van de Chinese kalender.

Geliefden bezoeken op deze dag graag de Tempel van de Koppelaar (Temple of Matchmaker, Yue Lao, de oude man in de maan). Als hij met zijn rode draad een man en een vrouw  aan de voeten verbindt, worden ze zeker een koppel. Vrijgezellen gaan erheen om geluk in de liefde te vragen. Koppels bidden ervoor dit in hun toekomstige huwelijk te krijgen.

Jonge vrouwen leggen die dag een naald op een wateroppervlak. Als die niet zinkt, is dit een teken dat het meisje volwassen is en klaar is voor een man.

Vrouwen demonstreren op die dag graag hun kunsten, zoals het uithollen van meloenen.

Trouwden op Valentijn:

De actrices Sharon Stone en Meg Ryan, acteur Dennis Quaid, actrice-comedienne Roseanne, bestellerauteur Harold Robbins en zangers Prince, Elton John en Jerry Garcia van “The Grateful Dead”.

Alexander Graham Bell deed de aangevraagd voor zijn patent op de telefoon op Valentijnsdag in 1876. Hij zal op die dag nog steeds wel overuren maken….

 

Valentijn tradities ( Europa, 2016)

valentijn14Het hedendaagse gebruik om op 14 februari romantisch Valentijn te vieren veroverde vanuit de gehele British Commonwealth ook Frankrijk, daarna ook Nederland, België en andere landen. De manier waarop geliefden deze internationale feestdag vieren of hun verliefdheid bekend maken verschilt per regio. Sommige tradities zijn restanten van een gebruik dat reeds bestond lang voordat de Katholieke kerk ook deze rites kerstende door ze van een heilige te voorzien.

valentinus

Het heidense feest kreeg hier dus een Sint, die ondertussen opgekocht en gecommercialiseerd is door business, money & co. Etentjes met kaarslicht en rode hartjes, bloemen, chocolade, parfum en juwelen kopen zijn het resultaat. Vroeger ging het vooral om het sturen van een (anoniem) kaartje aan iemand op wie je heimelijk verliefd was. Of gewoon lieve woordjes of rijmen op briefje voor je geliefde.

 

valentino_sanIn het Romeinse Rijk mochten geslachtsrijpe jongens en meisjes een lotje trekken. Dat bond hen gedurende het feest aan elkaar, vooral om hun maagdelijkheid te verliezen. De grotten van Romulus en Remus (de door een wolvin gezoogde stichters van het oude Rome) werden hierdoor berucht. Vaak ging het er liederlijk aan toe. Vrouwen dansten verleidelijk en halfnaakt rond en gebruikten schunnige taal om de mannen op te hitsen.
Na de verering van de vruchtbaarheidsgodin verdwenen ze met de mannen tussen struiken voor een feestje dat we nu orgie zouden noemen.

‘Il giorno della festa degli innamorati’ is in Italië nog steeds een feest voor geliefden. De eerste man die ongetrouwde vrouwen ’s morgens op Valentijnsdag zien, wordt de ware Romeo voor Julia.

valentijnkaartOok in Groot-Brittannië bestaat dit bijgeloof. Er bestaat een echt Brits Valentijnsgebakje met zaden en rozijnen. En in alle kranten en tijdschriften worden romantische verzen gepubliceerd. Kinderen trekken door de straten om Valentijnsliedjes te zingen. In ruil krijgen ze snoep en kleine geschenkjes.

In Schotland wordt er een feest voor vrijgezellen georganiseerd. Door briefjes te trekken uit een urne worden mannen en vrouwen gekoppeld voor de avond. (Waar hebben we dat nog gezien?)

Idem in Frankrijk. Er bestond er een loting bekend als “trekken voor”. Jongens en meisjes zitten gescheiden van elkaar in wagens. Na het trekken van een lot ‘krijgen’ zij elkaar.
Ongehuwden, zowel jong als niet meer zo jong, namen plaats achter ramen in huizen tegenover elkaar om naar de getrokken partner aan de overkant te roepen. Als de jongeman niet echt geïnteresseerd was in zijn Valentijn, liet hij haar staan. Daarna werd dan een vreugdevuur ontstoken, waarin de dames afbeeldingen van de ondankbare geliefde konden verbranden en hem luid uitschelden. Dit ritueel werd later door de Franse regering verboden, omdat het flink misbruikt kon worden om mensen publiek belachelijk en zwart te maken.
Valentijnsdag is er ook een geschikte gelegenheid om een meisje ten huwelijk te vragen.

In Spanje geven mannen hun vrouw een bos rozen en krijgen zelf ook een geschenk.

ValentijnGaekkebrevDeense mannen kunnen met Valentijn een gaekkebrev (of ‘gekke-brief “) sturen naar hun geliefde met grappige gedichtjes, ondertekend met puntjes. Ieder puntje staat voor een letter van hun naam. Raadt de vrouw van wie de kaart komt, dan zal ze met Pasen een chocolade-ei ontvangen.

Maar in Duitsland is de veertiende februari een onheilsdag. Op deze dag werd Judas, de verrader van Jezus, geboren. En verraad en liefde gaan niet samen. Dus Valentijnsdag gaat meestal onopgemerkt voorbij aan de meeste van onze oosterburen. Je kan er dubbel onheil tegenkomen, zoals in 2015, toen volgde Valentijn op vrijdag de 13e.

Het feest en de traditie van koppels vormen, liefde en romantiek kende ook wat bijgelovige kantjes.
Vrijgezelle vrouwen die bij het ochtendgloren voor het raam gaan staan krijgen binnen het jaar de eerste man die ze zien als echtgenoot.
Een ongehuwde vrouw moet op de avond voor Valentijn eieren met zout eten. Bij het slapengaan ook nog vier laurierblaadjes op de hoeken van haar hoofdkussen vastpinnen. Ze zal dan ’s nachts van haar toekomstige dromen.
De alleenstaande vrouw schrijft de namen van alle kandidaat echtgenoten over wie ze twijfelt ieder op een briefje en maak dit vast aan een kleiballetjes Die knikkers gooit ze vervolgens allemaal tegelijk in het water. De eerste naam die weer boven komt drijven, is die van de ware!

Valentijn, wie was dat?

Valentijn, wie was dat?

Uitstalramen schreeuwen met rode harten om uw euro’s.  Zelfs de beenhouwer doet mee.
Kerstmis hebben we gehad. Het volgende grote feest wordt Pasen. Valentijn is uitstekend geschikt om het commerciële gat hiertussen te vullen. 
Veel meer dan een naam en een sterf- of begraafdatum is er van onze heilige vriend niet bekend. En flarden van enkele mistige en mysterieuze verhalen.
Een schedel van één Sint Valentijn ligt (links) in een zijaltaar in de basiliek Santa Maria in Cosmedin in Rome. Het mooiste verhaal gaat over bisschop Valentinus van Terni.  De regerende keizer  Claudius II had een sterk leger nodig en hij verbood zijn soldaten de afleiding en emotie van het huwelijk. Een heidense soldaat en een gelovige Christen vrouw vroegen priester Valentijn hen te huwen. In strijd met de keizerlijke wetten  deed hij dit. Waarna andere stelletjes zijn deur platliepen. Toen Claudius dit vernam werd hij gevangen genomen en gemarteld. In de gevangenis werd hij verliefd op de blinde dochter van cipier Asterius. De dag voor hij werd onthoofd (toen ook al erg in de mode), gaf hij een briefje voor haar mee: ‘Van je Valentijn.’ Toen zij het ontving, kon ze weer zien en het briefje lezen.
In 496 riep paus Gelasius I 14 februari uit tot de dag van de Heilige Valentijn. Bedoeling was, zoals vaak, een veel oudere heidense viering te verdringen.
De Lupercalia komt al voor in de Griekse mythologie. Priesters vereren in februari de god Pan die als volwassene geboren werd, met horens, baard, bokkenpoten en een staart. Hij is de god van de kudden en de herders. En heeft meestal een behoorlijk groot vijgenblad nodig om zijn Pan-fluit te bedekken.
De Romeinen adopteren Pan als hun god Faunus, ook Lupercus genoemd. Deze demonengod heeft een wolvin, Luperca, als  vrouw. Zij heeft Romulus en Remus, de stichters en bouwers van het oude Rome gezoogd en opgevoed (in de grot Lupercal).
Lupercalia werd van 13 tot 15 februari gevierd ter ere van Juno, de koningin van alle goden en godinnen  en beschermgodin van de vrouw en het huwelijk; en Pan, de god van de natuur.
Volgens de Griekse historiograaf Plutarchus werden een hond en twee geiten ritueel geslacht, en de geitenhuid in riemen gesneden. Jonge mannen renden naakt door de straten van Rome, en sloegen met de riemen naar de zeer enthousiaste toegesnelde vrouwen. Iedere vrouw die geraakt werd zou zeer vruchtbaar (of zwanger) worden. (Ik betwijfel of die riemen daarvoor echt nodig waren.)
Voor dit belangrijk vruchtbaarheidsfeest werden de namen van ongehuwde jonge vrouwen in een grote kom gegooid (of in een Pan?). Ongehuwde mannen trokken om beurt een naam. Tijdens het feest waren de twee jonge mensen samen, om hun maagdelijkheid te verliezen.
 Orgie-achtige toestanden bleven tot in de middeleeuwen in voege.
Toen in Europa het christendom opkwam, werd dit heidense feest door de Kerk verboden en was Valentijn een uitgelezen excuus om erotiek om te buigen tot romantiek.
Charles, Hertog van Orleans, die door de Engelsen gevangen gehouden werd in de ‘Tower of London’, schreef in 1415 om de tijd te verdrijven voor zijn vrouw romantische verzen die hij “valentines” noemde. Vandaar nu nog de kaartjes en de benaming.
Rond 1840 verspreidde de Europese traditie zich ook naar de Verenigde Staten, en in 1847 werd in Boston de eerste massaproductie van kanten Valentijnskaarten opgezet.
14 februari werd de dag waarop je iemand anoniem kon verrassen met een kaartje of gedicht ondertekend door ‘Valentijn’. Naamloze kaartjes per post werden in het streng Victoriaanse Engeland steeds meer betaalbaar en populair. De aanbedene in kwestie moest dan te weten komen wie haar beminde.
In de Verenigde Staten heeft men uit commercieel oogpunt  de nadruk van anonieme aanbidding naar reguliere liefde verlegd. Dat brengt meer op. De Dag der Geliefden is in België en Nederland op korte tijd, sinds midden jaren ’90 ook een commercieel succes geworden. Naast geliefden, ook een feestdag voor postbedrijven en bloemisten. Net als secretaressedag en Halloween maakt de commerce er een verkoop van alles en nog wat van: rozen, parfum, lingerie, etentjes, juwelen, chocola en hartvormige prullaria.
Cupido’s met pijl en boog komen ook uit de Romeinse mythologie. Cupido was de zoon van Venus, de godin van de liefde. Een pijl uit zijn boog kon een nietsvermoedende begeerde mens of god raken en er voor zorgen dat die verliefd werd.
Mijn danspartner Magda vertelde onlangs nog over de ook wel grappige kant waar een drukbezocht restaurant jaarlijks in die periode naar uitkeek. Op  13 februari komen de heren er dineren, met hun maîtresse. En op de 14de nogmaals, braaf met hun vrouw.
In Japan en Korea vieren ze Valentijnsdag op twee momenten. Op 14 februari geven de vrouwen een cadeautje aan de mannen en op 14 maart is het omgekeerd.

Voor het volgende jaar kan je nu allicht op e-bay koopjes doen vanaf 16 februari.