TOPopbrengst: eco-productie aardappelen in autobanden (3/5)

Zink is het metaal dat het meest wordt afgegeven door autobanden. Om het risico op contaminatie te verkleinen werd er geëxperimenteerd met het zinkminnende boerenkers (Thlaspi) als ondergroei, vooral bij de eerste ingebruikname van de banden. Eventueel afgevangen zink zou op die manier kunnen verwijderd worden. Het proces bleek echter te arbeidsintensief, en de hoeveelheid afgegeven zink veel te klein om tot enige bezorgdheid te leiden.

stapel3Om op grote schaal het proces van aardappels kweken in autobanden toe te passen kan je natuurlijk onmogelijk op een veld de banden gaan volscheppen met de grond die daar toevallig ligt. Een meer geïndustrialiseerde en controleerbare aanpak dringt zich daarvoor op.

Door zijn contacten met de subsidiediensten van het Landwirtschaftsministerium en de specialisten die zich daar buigen over de afvalstromen en de diverse problemen met restproducten en mestoverschotten kwamen er automatisch nieuwe inzichten en mogelijkheden in de kijker. Er werd gezocht naar een goede, lichte en voedselrijke compost die vooral de nodige mineralen bevatte om een ideale voeding voor de aardappel te verschaffen.

vleeskuikensEen geschikt product was niet meteen voorhanden. Maar er waren diverse afvalproducten die een deeloplossing boden. Bovendien bleken ook hiervoor weer toelagen beschikbaar om dit afval te verwerken en als grondstof te hergebruiken. Er werd dus gezocht naar geschikte ingrediënten en combinaties, en geëxperimenteerd met verwerkingsmethoden. Hiertoe werden in eigen beheer naast het kweekterrein 4 afzonderlijke compostproductielijnen opgezet.

Daarbij werd er ook gekeken welke bruikbare afvalstromen in voldoende mate beschikbaar waren en bleven om ook bij zeer grote industriële afname op een enigszins gestandaardiseerde manier verwerkt te kunnen worden. In eerste instantie werd er voor geopteerd om mestoverschotten van melk- en pluimveebedrijven, en varkenskwekerijen, te mengen met stro en kaf.

composthoopStro heeft echter het nadeel dat het steeds meer gebruikt wordt in vb. huizenbouw met strobalen, als bodembedekker tussen teelten (aardbei e.a.) en als strooisel in stallen. Hierdoor is het als grondstof (ook voor karton) relatief duur geworden.

 

De door stro aangeleverde elementen bleken echter ook beschikbaar in andere restmaterialen die overvloedig in de afvalstromen terecht komen, en een waardevol ecologisch product leveren:

  • gazonmaaiselGazonmaaisel (van maart tot november) met een piek in de zomer. Er bestaat nog steeds geen efficiënte verwerkingstechniek, maar het voldoet uitstekend bij vercompostering samen met mest.
  • Dorre bladeren: worden het hele najaar in steden en gemeenten verzameld en afgevoerd. Voor goede humus is er geen geschikter materiaal te vinden.
  • Maaisel uit natuurgebieden: om de biodiversiteit te verhogen moet de grond verarmd en het maaisel afgevoerd worden. Beheers- en milieuverenigingen betalen zelfs om dit te laten afvoeren.
  • bladerenVooral toevoeging van bermmaaisel, dat door vermalen zwerfvuildeeltjes en uitstootneerslag te zwaar gecontamineerd is om nog als veevoeder te gebruiken, blijkt in het mengsel, verrijkt met wat strooizouten, een prima voedzame compost te leveren met de nodige mineralen voor aardappelen in het bijzonder.

Voor de samenstelling van het organische substraat worden rundveemest, varkensgier (enkel eenmalig voor de eerste vochtdosering van de hierboven vermelde droge stof) en pluimveemest in het composteringsproces betrokken. Voor de hoofdbestanddelen wordt meestal de aanduiding NPK (Stikstof, fosfaat en Kali) gebruikt. Aardappelen hebben veel kalium nodig. NPK 5-4-15 wordt algemeen gezien als een geschikte verhouding. Daarom wordt vooral vleeskuikenmest toegevoegd.

In de opstartfase werd er ook Patentkali toegevoegd omdat dit voldoende mineralen, zouten, veel magnesium en uiteraard vooral kali bevat. Conform de gevolgde filosofie en vroeger opgedane ervaringen werd ook hiervoor gezocht of dezelfde elementen konden onttrokken worden aan afvalstromen. Dankzij recente milieuvriendelijke ontwikkelingen in de energiesector bleek dit wel mogelijk. Door de steeds stijgende vraag naar groene en hernieuwbare energie zijn er elektriciteitscentrales die met houtchips en/of pellets gestookt worden. De assen die hiervan het afvalproduct vormen bleken een welhaast ideale aanvulling op de samenstelling van het nodige substraat.

Momenteel wordt de vulcompost 3 x hergebruikt, telkens vermengd met vers materiaal. Het zou probleemloos langer kunnen gebruikt worden, wat vooral in armere regio’s interessant is. De zelf opgelegde beperking heeft enerzijds te maken met het vermijden van aardappelmoeheid van de bodem, en anderzijds vooral met het productieproces.

composthopenIn een industrieel productieproces kan enkel adequaat gewerkt worden als de aanvoer van grondstoffen en de afvoer van restproduct op een regelmatige en vloeiende wijze gebeurt, zodat er ook een continue productie gegarandeerd is. De afname van de afvalproducten voor de productie van compost moet minstens op jaarbasis met geregelde intervallen gebeuren. Anders kan ook deze (gesubsidieerde) afvalstroom niet continu verwerkt worden. Vandaar de optie voor 3 productiecycli die dan lopen over ca. 18 maanden.

Bij 3 gebruikscycli is er automatisch ook telkens 1 overwinteringsperiode, waardoor veel mogelijk schadelijk bodemleven door vorst gedood wordt, omdat de stapel op de grond volledig kan bevriezen, in tegenstelling tot het bodemleven dat ondergronds verblijft in de vollegrond teelt.

Na de derde cyclus wordt het residu verder verhandeld als grondverbeteraar en potgrond.

P.S. Wegens de er mee gepaard gaande investeringen en de revolutionaire methode en perspectieven werden de gegevens en finesses van het proces tot nu toe zo veel mogelijk geheim gehouden. Deze preview is ons door vriendschapsbanden gegund als voorbode van de lancering begin volgend jaar, en om 2 x 2 proefpersonen te vinden voor het gebruik van de starterkit in een regionaal gespreid hobbytuin experiment (deel 4) .

P.P.S. Het volledige dossier bevat uiteraard veel  meer belangrijke en praktische informatie. Lees voor een goed begrip en gebruik dus zeker ook de andere delen met concrete gegevens, en de ontknoping met participatiemogelijkheden of kans op een gratis starterkit.
(De volgende tekst komt er over een dag of 10.)

Overzicht
Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)
Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)
Ecologisch economisch verwerking: compost & samenstelling (deel 3)
Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)
Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)

 

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *