Tag archieven: hooikist

Zonder stroom: 5.Horeca

Koffie staat klaar!
Die klanten lokkende kreet heeft nooit betekend dat er om de 5 minuten opnieuw verse koffie werd gezet. Hij was gewoon al klaar. En op een warmhoudplaat kan dat meer dan een uur zo zijn.
Oké, geen elektriciteit, geen warmhoudplaat. Daar hadden we in deel 3 al een oplossing voor met theelichtjes. Dus het kan. Koffie kan.
Ook de andere tips kunnen in de horeca. Je kan koffie opgieten met heet water. Er zijn ook nog steeds afzonderlijke filters voor koffie te vinden. En behalve de plastieken verfoeilijke wegwerpdingen zijn er ook elegante hervulbare roestvrij stalen modellen. Mooi om te serveren. Met naar keuze van de klant Arabica, Mokka, … Maak er een mooi ritueel van. Koffie laten ruiken en kiezen, filter vullen, opgieten. Zoals Johan Cruijff ooit zie: ‘Ieder nadeel hep zijn voordeel’.
Het is trouwens tegenwoordig wel weer hip. Het wordt nu ’trage koffie’ (slow coffee) genoemd.
Als alle andere zaken sluiten is dit het moment om creatief te zijn. Of beter nog, spreek een beurtrol af: voordeel voor iedereen.
Werk met een beperkte en aangepaste kaart.
Koude schotels zijn een koud kunstje.
Serveer speciale hooikist paella of een ander eenpans hooikist gerecht (stoemp (voor de Nederlanders Hutsepot), deegwaren…).
Traiteurs hebben gelijkaardig functionerende transportkisten waarin ze voedsel en maaltijden warm kunnen houden.
Bij een warm buffet worden aangepaste gerechten au bain marie nu toch ook makkelijk een uur op vuurpotten warm gehouden?
En natuurlijk is er weinig keuze, maar wel lekkere Soep van de dag. In een grote ketel boven een pasta- of ethanolbrander , of een reeks theelichtjes.
Met een gasvuurtje zijn ook wok en omelet mogelijk.
Fondue, ook chocolade of kaasfondue.
’t Wordt net heel speciaal en sfeervol met een diner bij kaarslicht.
Mensen zullen veel minder kritisch en  veel begripvoller en geduldiger zijn.
Zoek nu al (contacten met) straatmuzikanten om voor muziek te zorgen.
(Of gebruik een toestelletje met batterijen.)
Maak binnen en buiten een dubbel sas om de warmte binnen te houden. (Bv buiten windschermen, binnen gordijnen.)
Vergeet niet buiten enkele tuinfakkels voor de deur te zetten, zodat iedereen ziet waar ie loopt, en dat de zaak open is..
En denk aan de (geur)kaarsen op het toilet.
Schaf een extra brandblusser aan.
En o ja!! Da kassa werkt niet. Is dat nu een voordeel of een nadeel?
Voorzie de nodige porties in de keuken in koelboxen, en laat de koelkasten dicht. Of beperk het openen tot 1 keer rond 19u30, zodat alles voldoende gekoeld blijft.
Plaats genoeg kaarsen (of batterij verlichting), ook in (door)gangen. ’t Is niet omdat je in het zwart kan werken, dat je ook in ’t donker kan werken.
Dit was 2010:
Hotel Crowne Plaza in Kopenhagen betaalt zijn gasten om groene elektriciteit op te wekken op hometrainers. Ze zijn aangesloten op een generator, het trappen wordt omgezet in elektriciteit.
De gasten verdienen een maaltijd voucher van €26 voor het opwekken van 10 Wattuur elektriciteit. Dat is ongeveer een kwartiertje trappen. Je kan een iPhone aansluiten op de fiets, waardoor je kunt zien hoeveel elektriciteit je hebt opgewekt.

Zonder stroom 3.Koken & douchen

Om een beetje warm te blijven is er niets zo lekker als een kop koffie. Of warme chocolademelk. Of een kom soep. Hoe gaan we dat oplossen zonder elektrisch fornuis en zonder microgolfoven?
Ook weer dezelfde twee mogelijkheden: warmte bewaren door isolatie, of toevoegen via een open vuur of vlam.
Zet wat heet water klaar in een thermoskan. Voor thee, oploskoffie en oplossoep hoef je geen kokend water. Dat is overigens ook niet te drinken. Heet volstaat.  Je kan natuurlijk ook vooraf koffie, thee of soep maken en die in een isoleerkan bewaren. Blijft tot 12 uur en langer warm.
Je kan het ook warm houden boven een theelichtje in een stabiele en veilige houder.  Voor sauspannetjes en theepotten bestaan er verschillende modellen in metaal en keramiek.
Of je kan hierboven een flesje voor de baby opwarmen. Tenminste toch de inhoud, in een pannetje.
Maar pap kan je ook in een isoleerkan warm houden.
Heb je geen thermos voorzien, en wil je toch iets (op)warmen? Dan hebben we vuur en brandstof nodig. Houd er rekening mee dat pannen en ketels boven een open vuur flink zwart kunnen worden. Kijk dus uit welke potten je gebruikt. Maak ze na gebruik zo snel mogelijk weer schoon. Voor zover dat nog kan.
Om koude vloeistoffen te verwarmen (of te koken) is één theelichtje te weinig. Als je op een veilige manier 3 stuks onder een klein pannetje of pot kan zetten, kan het wel nog lukken. Gebruik dunwandige reservoirs. Zodat er minder warmte naar het metaal, en meer naar de vloeistof gaat.
En uiteraard een deksel, om minder warmte te laten ontsnappen.
Met onze Senseo’s, Nespresso’s en koffiezetautomaten zouden we nog vergeten dat je koffie ook gewoon zelf met kokend water door een filter kan opgieten. Vraag maar aan je moeder. Of grootmoeder. Je hebt er wel heel heet water voor nodig.
Voor kampeerders allicht geen probleem. Wees voorzichtig met campingvuurtjes in huis. Zorg ervoor dat ze stabiel staan. Vervang gasbusjes of flessen niet binnenshuis, en zeker niet als ze heet zijn, of bij open vuur.
Voor het garen van gerechten met weinig brandstof of energie wordt er al zeer lang gebruik gemaakt van de in onbruik geraakte hooikist. Die werkt als een thermos. Je plaatst een ketel aan de kook gebrachte aardappelen, rijst of pasta in een goed geïsoleerde box. Het garingsproces gaat gewoon verder. Door het (beperkte) warmteverlies duurt het wel 2 à 3 maal zo lang eer je gerecht klaar is.
Een geïmproviseerde hooikist kan bestaan uit kartonnen dozen (1, of 2 in elkaar). Of uit een koeltas of frigobox, gevuld met handdoeken en/of oude kranten. Gebruik materiaal onder en tegen de ketel dat hitte kan verdragen (en niet smelt). Plaats de ketel in de kist zonder te morsen. Het isolatiemateriaal moet droog blijven, anders verliest het (veel van) zijn werking!
Je kan ook gewoon wat slaapzakken rond de ketels draaien. (Weer: geen ongeschikte (kunst)stof tegen hete ketels!)
Douchen, wassen
Je hoeft het warm water niet meer uit te vinden. Gewoon vooraf warm maken.
Het principe van de thermos of hooikist is natuurlijk ook bruikbaar om water heet te houden als je zeker weet dat je het nodig hebt. Anders heeft het weinig zin om hier vooraf energie in te steken.
(O ja, met koud water kan je je ook wassen…)
Hetzelfde doen we trouwens nu ook al met een warmwaterboiler. (Elektrisch of via de cv.) Dus het water dat daar in zit is ook na enkele uren nog warm genoeg voor een douche of bad. Eén.
Voor een douche verbruik je veel minder water en energie. Dus die verdient sowieso de voorkeur.
Voeger gingen we met het hele gezin achter elkaar in hetzelfde warme zeepsop. Een grote zinken teil voor de kachel. Ketels met water er boven op. En als het water te veel afkoelde werd er wat heet (oppassen!!) bijgegoten.
Bij Marcel thuis was het al niet anders. Hij vertelt soms dat de laatste er smeriger uit kwam dan hij er in ging.
Als je geen 3 uur kan wachten voor je douche, zorg dan vooraf voor warm water. Water blijft lang warm. Zeker in een hooikist. Of emmer in emmer (eventueel ook met tussenliggende isolatie, en uiteraard met een deksel. Of een taartschotel met handdoeken over.. (Giet geen kokend water in een plastieken emmer!)
Wil je er mee douchen, giet dan eerst koud water in een emmer. Vul bij met heet water tot de temperatuur goed is. En zet die samen met een gieter(tje) met broes klaar in bad. Voor 1 of 2 personen. 
Leuk toch, die avonden zonder elektriciteit.
(Als je het eerste icoontje rechts in de donkere balk aanklikt kan je een melding ontvangen
zodra de volgende tekst verschijnt.)