Politiek en industrie schermen er voortdurend mee. We moeten/willen (meer) jobs creëren.
Natuurlijk willen ze dat niet. En doen ze dat niet.
Ze willen geld verdienen.
Maar de grote massa wel rustig houden en raddraaiend voorhouden dat ze banen willen scheppen.
Waarom vertellen ze dan zo een leugen?Het is de slogan van hun verhaal geworden. Een mantra. Als je het vaak genoeg herhaalt gaat iedereen er van uit dat het zo is. Er is ook zo’n logische uitleg voor: om te leven heeft iedereen voedsel en een woning nodig. Om daar aan te geraken moet je een inkomen hebben. Dus heeft iedereen een job nodig om te kunnen leven.
De eerste regel klopt nog wel. Om te leven hebben we eten, drinken en een warm nest nodig.
Dat is al 100.000den jaren zo. Maar de volgende stappen zijn een verzinsel van de industrie en van graaiers die méér willen ten koste van anderen. Maar het wordt wel door onze strot geramd en in ons hoofd geklopt tot we het zelf geloven.
De doelstelling van werkgevers is niet ‘jobs creëren’. Vergeet dat maar. Werknemers zijn een vrij onzekere factor in het productieproces. En veel te duur. Voor slechts 8 uren prestaties per dag. Robots en elektronica kunnen veel meer uren op een jaar presteren. Zijn daardoor betrouwbaarder en goedkoper. Chinezen ook.Er is geen enkele job die er om vraagt gecreëerd te worden.
Klopt het dat iedereen een job nodig heeft en wil? Vraag eens in je omgeving. Niet oppervlakkig, maar doorvragen. Wàt iemand echt wil. En waarom.
Als je doorvraagt blijken een job en een inkomen meestal maar middelen te zijn om te komen tot… een gelukkig leven, vrienden, voldoende eten, huisvesting, zinvolle bezigheid, sociale contacten…
Dit zijn de dingen die mensen echt willen en nodig hebben. Al generaties lang.
En voor wie dat in en via zijn werk vindt komt dat mooi uit. Maar die baan is niet de voorwaarde, enkel één mogelijk middel om voldoening te vinden.
Er wordt ons voorgehouden dat we voor onszelf moeten zorgen, voor onze oude dag. Een spaarpotje moeten aanleggen. De angst voor onze eenzame oude dag vol ongemakken is een dreiging. Van de laatste decennia. Verteld om ons te doen werken voor geld, waarmee we diensten kunnen kopen om te overleven. Diensten die vroeger door de familie en de gemeenschap als vanzelfsprekend en met respect werden opgenomen. Wat we eigenlijk willen is niet een spaarpot om een tehuis te betalen, maar een aanvaardbaar comfortabele en sociale oude dag.
Gemeenschappelijke zorg (voor minderbedeelden, mindervaliden, ouderen, zieken, inkomenslozen, kinderen) is geformaliseerd en geïnstitutionaliseerd. We zorgen als familie en gemeenschap nog amper voor onze naasten. Daarvoor zijn er tehuizen, (kinder)opvangcentra, uitkeringen, (hulp)diensten. Die proberen we gemeenschappelijk zo ‘economisch’ (lees: winstgevend) mogelijk te organiseren en exploiteren. Eventueel exporteren we onze (groot)ouders naar Thailand. Efficiëntie en economie ten top.Er is een ongelofelijke contradictie. Er zijn 100.000den werklozen. Die krijgen we niet aan het werk.
Daarnaast is er oneindig veel werk, dat nooit gedaan geraakt. Zorg voor ouderen en eenzamen, assistentie voor sport- e.a. verenigingen, zowel administratief als praktisch. Inzamelen en recycleren van materiaal dat we afval noemen en vaak gewoon langs de weg dumpen. Voetpaden vegen en wieden. Natuurdomeinen onderhouden. Gemeenschappelijke ruimten verfraaien. De land- en tuinbouw hebben massa’s handen te kort als we gif- en hormonenvrij willen eten.
Er is zoveel te doen dat we het nooit gedaan krijgen. Werk zat. En dan wordt ons voorgehouden dat we jobs willen? Terwijl er zoveel gedaan kan worden. En we 100.000den betalen om niets te doen. Niets doen is zeer moeilijk. Ik kan het niet. Toch geen dagen aan één stuk. Ik ken ook niemand die dat wil. Laat mensen doen wat ze graag zouden willen doen. Iedereen vindt wel een taak in zijn gemeenschap.Misschien is een basisinkomen nog zo geen slecht idee. Uitkeringen geven we nu toch ook al. Geef daarnaast mensen ook nog de mogelijkheid om in ruil daarvoor iets voor de gemeenschap te doen. Zonder te veel regulitis. En laat de profits van jobs voor het grootste deel naar de lokale gemeenschap gaan. (Onderwijs is nuttig. Maar 3 regeringen? We weten wel beter.)
We moeten niet ijveren voor jobs, maar voor leefbare gemeenschappen.