Tag archieven: autobanden

TOPopbrengst: eco-productie aardappelen in autobanden (1/5)

Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)

Veel hobbytuiniers kennen en gebruiken het idee met succes. Je vult een autoband met grond en/of compost en stopt daar een of enkele poters in.  Als de plant gaat groeien, worden er wortelknollen gevormd.  Om de opbrengst te verhogen worden in de traditionele teelt de rijen aangeaard. Bij de teelt in banden wordt er een nieuwe band op de eerste gelegd, en aarde of compost toegevoegd.

stapel3In tegenstelling tot de veldteelt kan dit proces meermaals herhaald worden. Drie tot vijf ringen zijn gewoon. En het kan zelfs nog beter. De opbrengst per struik en per m² kan hierdoor makkelijk verdubbeld worden. Bijkomende voordelen zijn:
•    Weinig of geen onkruid (stro mulch tussen de banden)
•    Door de zwarte kleur warmt de grond in ons gematigd klimaat meer op
•    De waterdicht band houdt het vocht  waar de plant het nodig heeft
•    Makkelijk te oogsten
•    Veel plantenvoeding op de juiste plek geconcentreerd
Net als bij gewone bioteelt kan je de bovenlaag ook aanvullen met zaagsel, stro of hooi. (Dat maakt het werk lichter, en ook daarin groeien aardappelen!)

Door de vele voordelen en vooral de hogere opbrengsten van dit systeem leek het een goed idee om het principe op grotere schaal toe te passen. Na enkele jaren experimenteren heeft Hilaire F..L  een concept ontwikkeld dat op alle vlakken een enorm succes werd. Met opbrengsten die zijn eigen verwachtingen ver overtroffen. Het idee om als kickstarter te beginnen bleek door de input van overheden en instellingen niet eens nodig.

De eerste hindernis was evenwel  de bedenking die iedere gebruiker spontaan maakt: is het wel gezond? Hoe zit het met die verhalen dat er mogelijk giftige stoffen uit die autobanden kunnen vrijkomen? Hobby gebruikers proeven absoluut geen verschil, maar zijn er echt geen risico’s?

Een literatuurstudie maakt duidelijk dat er op dit vlak menig onderzoek beschikbaar is. Niet verwonderlijk gezien autobanden wereldwijd voor een enorme afvalberg zorgen. Tussen 1980 en 1990 werd het aantal afvalbanden geschat op 259 miljoen. Per jaar!! Mogelijkheden voor een veilig hergebruik zijn dus meer dan welkom om dit megaprobleem te verkleinen. Het vermalen om de korrels , gezeefd volgens afmeting, in verschillende toepassingen te gebruiken, is hierdoor een belangrijke zijtak van deze industrie geworden.

rubbertegelDe granules worden vooral gebruikt als rubbermulch en als tegels in en onder sportterreinen en speelpleinen.  En aangezien kwetsbare kinderen er dan mee in contact komen, en zelfs deeltjes kunnen inslikken, zijn vooral over  deze toepassing onderzoeken gedaan.  Vooral dan m.b.t. inname, maar ook de uitwaseming (van gasvormige deeltjes) en het uitspoelen naar het grondwater.

Natuurlijk rubber is gemaakt van het sap van de rubberboom ( Hevea brasiliensis).Dit latex is een emulsie van het polymeer cis-1,4-polyisopreen en water. Om er een autoband van te maken worden er stoffen aan toegevoegd en wordt het materiaal gevulkaniseerd.  Bijkomende bestanddelen zijn vooral  water,  polyisopreen,  eiwitten (meer dan 200 soorten), inositol-koolwaterstoffen, neutrale lipiden, fosfolipiden, zouten (K,P en Mn), aminozuren en stikstofbasen.

aardappeletersUit onderzoek blijkt dat uit rubberkorrels van autobanden metalen en organische verbindingen, waaronder verschillende polycylische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) en weekmakers vrijkomen. PAK’s, nitrosaminen en sommige weekmakers zijn kankerverwekkend.

Bij het laatste RIVM onderzoek zijn in de lucht boven ingestrooide kunstgrasvelden geen nitrosaminen aangetroffen.
Een diffusieproef concludeert dat de uitloging van 14 van de 15 zware metalen verwaarloosbaar klein is en na 100 jaar de immissiegrenswaarde van het bouwstoffenbesluit niet overschrijdt. Voor de immissiegrenswaarde van zink wordt de rode veiligheidstegel na 100 jaar licht overschreden.

granulaatBegin 2007 vergeleek onderzoeksbureau Intron vers geproduceerd met enkele jaren liggend rubbergranulaat. Uit het oudere materiaal lekt meer zink weg dan uit nieuw rubbergranulaat.
Extrapolatie door het  RIVM voorspelt dat het weglekken van zink onder de beleidsnormen blijft en het oppervlaktewater en/of het grondwater niet te zwaar kunnen belasten.

Onderzoeksbureaus en overheden stellen dus wereldwijd dat alle niveaus van uitwaseming en uitspoeling onder de drempels blijven die als schadelijk worden beschouwd. Gevoelsmatig is het wel zo dat rubberplantages sinds onze geëxplodeerde consumptie van rubber een kwalijke reputatie hebben (van slavenarbeid tot ontbossing).

zakjeOp basis van feiten kan gesteld worden dat vooral de productie ongezond en milieubelastend is, veel energie, water en chemicaliën kost, en veel afvalwater, thermische emissie en lawaai produceert.  Gevaarlijke milieurisico’s en vrijkomende giftige stoffen zijn er wel bij het verbranden van autobanden.
Bij het gebruik van granules is er beperkte uitloging van diverse stoffen, maar die wordt niet als gevaarlijk beschouwd.
Voor het gebruiken van intacte banden werd er voor deze literatuurstudie geen enkel onderzoek gevonden dat schadelijke effecten voor het milieu of de gebruikers aantoont.

P.S. Wegens de er mee gepaard gaande investeringen en de revolutionaire methode en perspectieven werden de gegevens en finesses van het proces tot nu toe zo veel mogelijk geheim gehouden. Deze preview is ons door vriendschapsbanden gegund als voorbode van de lancering begin volgend jaar, en om 2 x 2 proefpersonen te vinden voor het gebruik van de starterkit in een regionaal gespreid hobbytuin experiment (deel 4) .

P.P.S. Het volledige dossier bevat uiteraard veel  meer belangrijke en praktische informatie. Lees voor een goed begrip en gebruik dus zeker ook de andere delen met concrete gegevens, en de ontknoping met participatiemogelijkheden of kans op een gratis starterkit.
(De volgende tekst komt er over een dag of 10.)

Overzicht
Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)
Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)
Ecologisch economisch verwerking: compost & samenstelling (deel 3)
Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)
Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)