Tag archieven: autobanden

TOPopbrengst: eco-productie aardappelen in autobanden (5/5)

Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)

Resultaten van de gezondheidstests
Voor ik nog meer technische gegevens en contactadressen ga neerschrijven, eerst dit:

stapel2Toen ik met het idee speelde om een artikeltje te schrijven over het gebruik van autobanden om aardappelen te kweken in de hobbytuin, was dit mijn eerste alinea:

“Als de landbouw zou beginnen met massaal consumptieaardappelen in autobanden te kweken en te verhandelen zouden we gaan protesteren en de politici vragen deze onduldbare en ongezonde praktijk meteen te verbieden. Als we het zelf doen vinden we het plots eco-logisch en leuk?
We gebruiken giftig afval van de auto-industrie  en vinden dat we ecologisch bezig zijn?”

Dat riep bij mezelf meteen veel vragen op. Ik wilde deze begintekst eerst wel eens testen.
Met mijn slecht karakter….
Is (gevulkaniseerd) rubber ongezond en/of milieuonvriendelijk?
Zou er wel iemand wakker liggen van het gebruik ervan? Stel dat de aangeboden aardappelen nog ietsje goedkoper zouden worden, dan gaan we dit gebruik mogelijk zelfs nog bejubelen?
We weten niet eens wat er in onze voeding (en de verpakking) zit. En zelfs als we weten dat er allerhande ‘hulpstoffen’ en microplastics inzitten (zelfs in bier!), dan blijft de consumptie gewoon doorgaan.

Zouden mensen feiten checken? Kritische vragen stellen? Zouden ze dit gewoon geloven? Omdat het nu eenmaal ‘op internet’ staat? Zouden ze er mogelijk zelfs enthousiast over worden? Het delen met anderen?

Daardoor ontstond het idee om een verhaal te verzinnen dat overdreven positief klonk, over een fictief bedrijf dat succesvol  aardappelen in autobanden teelt.  En dan kwamen de mogelijkheden en de inspiratie verder vanzelf. Geweldig amusant. Ik probeerde er wel enkel hints in te zetten die konden aangeven dat het om een grap ging. Maar eigenlijk werd het hele verhaal één grote grap en overdrijving.

smileHilaire is Hilarisch, en Kar-trottel is een dwaas. De initialen F..L kunnen staan voor FooL. De gebruikte gemeenten zijn de meest voorkomende plaatsnamen die je kan vinden. En wat heb ik gelachen met de Early Climax en de Late Climax.

Ik zou het al heel waardevol vinden als lezers die ik hiermee op het verkeerde been heb gezet de conclusie zouden trekken dat ze niet meer alles wat geschreven wordt zomaar aannemen, en kritisch blijven. Feiten checken. En hun eigen gezond verstand gebruiken.

Neem het me a.u.b. niet kwalijk, maar probeer informatie zelf ook een beetje met gezond verstand en realiteitszin te beoordelen. Zeker in de media. Vooral op internet. Controleer gegevens. Dubbel. Baseer je op feiten, niet op verhaaltjes. Gebruik je eigen gezond verstand en geloof niet zomaar alles wat gelijk wie vertelt. En een DIKKE PLUIM voor de mensen die wel kritische bedenkingen plaatsten!

smile2Anderzijds moet ik toegeven dat ik dit met veel plezier geschreven heb.
Ik heb me kostelijk geamuseerd, en veel gelachen.
Voor alle duidelijkheid: het verhaal is volledig verzonnen, dus niet waar.

Hoe zit het ondertussen met de risico’s van rubber in de natuur? Is het veilig of giftig?
Er bestaat inderdaad wat onderzoek naar granulaat. Een belangrijke vraag daarbij is steeds wie het onderzoek uitvoerde, en vooral wie het betaalde. Wie betaalt, bepaalt.
Door vulkanisatie ontstaan nieuwe materialen. Bij vulkanisering kunnen subtiele veranderingen in een molecule er voor zorgen dat rubber verandert in een soort plastiek (als olypropyleen of olyethyleen). De toegevoegde cocktail van chemicaliën inclusief de productiemethode zijn voor een deel bedrijfsgeheim en dus moeilijk te beoordelen voor de consument.
Zoals ieder organisch materiaal breekt ook rubber af onder invloed van UV (zonlicht), bacteriën en schimmels. Daarbij komen chemicaliën en zware metalen vrij die zowel voor bodem, planten als het aquatisch milieu gevaarlijk kunnen zijn. Er komt vooral zink vrij, dat in de plantengroei kan cumuleren.

stapeltjesVolgens Linda Chalker-Scott, Associate Professor en Extension Urban Horticulturist, WSU Puyallup Research en Extension Center  zullen rubberbanden bij de ontbinding een permanente bron zijn van uitlogende metalen, PAK’s en andere poluenten. Het is nog niet bekend of de hoeveelheden dermate zijn dat we bezorgd moeten zijn om de gezondheid van mensen. Op korte termijn lijkt het gebruik aanvaardbaar. Op langere termijn kunnen carcinogene PAK’s  en toxische componenten de bodem vervuilen.

Of een stof al dan niet giftig is hangt voornamelijk af van de concentratie. Die kan plaatselijk verhogen door uitwasemen en uitlogen, kan uitspoelen naar het grondwater en door opname in planten en in de voedselketen accumuleren in de voeding en de gebruikers.

Je kan je daarbij ook afvragen wie de normen bepaalt, en op welke basis. Wanneer wordt een aandeel gevaarlijk, of giftig, en wanneer net niet? En baseren we ons enkel op mensen, of houden we vb. ook rekening met insecten? (Denk aan de problemen rond bijen.) De transportsector beschikt over een machtige lobby.

boxDe bestaande onderzoeken zouden me gerust moeten stellen. Toch heb ik van dat rubber nog altijd een vreemde smaak in mijn mond.

Voor wie er milieuvriendelijk mee wil experimenteren: je kan evengoed met stapelbare houten kaders werken, of stapelringen vlechten van wilgentwijgen. Die zullen het minder lang uitzingen. Maar het lijkt me wel wat natuurlijker en gezonder.

Overzicht
Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)
Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)
Ecologisch economisch verwerking: compost & samenstelling (deel 3)
Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)
Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)

TOPopbrengst: eco-productie aardappelen in autobanden (4/5)

Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)

Na het succes in Europa bleek het makkelijk om ook buiten het continent de eerste franchisenemers in de opstart te betrekken. In Harlem en Fairvieuw loopt sinds 1 jaar een project, en in Midway gaat er weldra een van start. Ondertussen zijn er plannen uitgewerkt om nieuwe franchisenemers de kans te geven in het project te stappen. Hierbij wordt vooral gemikt op relatief kleinschalige lokale CSA (Community Supported Agriculture) biobedrijven die hiervoor ook in een crowdfunding programma (via Credibel mp) kunnen participeren.
Dit ziet er op alle vlakken veelbelovend uit. Dankzij een PPP (Public–private partnership) slaagt het project er in om gezond voedsel uit afval te produceren. Te mooi om waar te zijn. Toch?

balkonNaast franchise voor ondernemers zijn er ook starterkits verkrijgbaar voor de hobbytuinder. Die zijn bedoeld om 4 x 4 banden te gebruiken, en bestaan daarom minimaal uit een set van 4 bodem- en 4 topschijven. De banden kan iedereen individueel lokaal op de kop tikken. (Er kunnen evenwel ook  reeds uitgesneden gelijkmatige banden besteld worden.) Een Engelse of Duitstalige handleiding (naar keuze) wordt meegeleverd.  Door de beperkte productiecapaciteit van het kweekbedrijf wordt er per bodemplaats slechts één poter geleverd. Dit volstaat in eerste instantie (3 of 4 is beter).  Gezien iedereen echter zelf zijn poters voor het volgende jaar kan oogsten is ook dit geen probleem. Milieubewuste autogebruikers met enige gewetenswroeging krijgen hiermee een prachtig alternatief aangeboden.

Om de verspreiding te promoten worden er in ieder land 2 starterkits gratis beschikbaar gesteld. Voorwaarde is dat de gebruikservaringen via een blog en Facebook doorgegeven en gedeeld worden.  Wie voor België of Nederland in aanmerking wil komen als Climax bionier kan dit door interesse hiervoor te melden via een reactie op dit blog of de facebookpagina, met vermelding van de regio (en indien mogelijk het grondtype) waar je woont  en de beschikbare oppervlakte die je hiervoor hebt. (In principe kan het ook op een balkon.)   Je vraag wordt in aanmerking genomen als je het blogartikel of de facebookpagina deelt op je tijdslijn of met minstens 2 vrienden, en dit ook aantoonbaar terugkoppelt op de fbpagina of op het blog. Een bijkomende motivatie wordt zeker ook in aanmerking genomen.

kuilvoerEen andere niche kreeg ondertussen ook reeds een experimentele invulling. Veel boeren gebruiken autobanden als gewicht om kuilvoer af te dekken en  zo instroom van lucht te beperken om de verzuring optimaal  te laten werken en bederf te weren. Het Climax Tires Potato programma geeft hun de mogelijkheid om in het tussenseizoen de niet gebruikte banden te benutten om eenmalig aardappelen te kweken. Dit kan zowel voor menselijke consumptie als voor veevoer. Hierdoor kan een hiaat zinvol en economisch gevuld worden in zowel het (dubbel) gebruik van de banden, als de ruimte en de tijd.

pootgoedDe ontwikkeling van aangepast pootgoed is ondertussen niet blijven stilstaan. De nieuw ontwikkelde en geselecteerde soort beschikt over lang, bijna klimmend loof. Een beetje vergelijkbaar met een tomatenplant (die familie van de aardappel is). Dit zorgt voor een maximale opbrengst. Daarom kreeg ze de toepasselijke naam Climax.  Ze zijn reeds beschikbaar in een vroege en een late versie: de Early en de Late.
Momenteel lopen er nog experimenten om een licht vorstvrije variëteit te ontwikkelen die in het najaar kan geplant worden. Bedoeling is dat die na afdekking met een dubbele laag plastiek voldoende beschermd is om niet volledig te bevriezen, en bovengronds te hergroeien. Hierdoor zou er heel vroeg in het voorjaar een 3de, bijkomende oogst kunnen gecreëerd worden. Dat maakt een productie mogelijk die over een volledig jaar loopt, met 3 oogsten. De voorlopige resultaten zijn evenwel (nog) niet bemoedigend.

opbrengstDaarnaast zijn er ook vergevorderde plannen om de teelt in een magazijn op te zetten onder kunstlicht en met automatische bevloeiing.
De mogelijkheden en vooral de capaciteit (per m²) zijn enorm!
In rekken zullen 4 stapels boven elkaar gebruikt worden.
Even meerekenen met het experiment:
•    Door stapelteelt met Climaxpootgoed waarbij de ringen tot 4 hoog gaan, en er telkens langs onder geoogst wordt met 3 extra verhogingen (onderste ring leegmaken, boven aanvullen) ligt de opbrengst per kilogram pootaardappelen minimaal 2,75 keer hoger dan in volle grond. De stengelwinst bedraagt minstens 80 cm.
opbrengst2•    Door zowel de Early als de Late te gebruiken verdubbelt deze factor. (De wintervariëteit laten we momenteel nog volledig buiten beschouwing voor buitenteelt.)
•    Bij overdekte binnenteelt wordt er wel een 3de oogst mogelijk, ook met de nu reeds beschikbare soorten. Dat betekent opbrengst x 3.
•    Door 4 hoog in magazijnrekken te werken kan de opbrengst per m² dus ook mee omhoog.
Resultaat: 2,75 x 3 X 4 = een opbrengst die 33 maal hoger ligt!
Dat maakt dat het systeem wereldwijd voor enorme veranderingen in de agro-industrie zal zorgen.

De concentratie die zich in de veeteelt heeft voorgedaan, waarbij het aantal dieren per oppervlakte of bedrijf drastische verhoogde met vaak zelfs meer dan  500%, lijkt hiermee ook in de land- en tuinbouw nieuwe mogelijkheden en economische groei te creëren.

Ondertussen zijn er experimenten gaande met andere aardknollen en gewassen die aantonen dat het systeem ook zinvol is voor aardperen, voor schorseneren en voor bleekselderij (Waarbij band en topdeksel voor het blekend effect zorgen). Waardoor er ook perspectieven komen om te denken aan een systeem van vruchtwisseling.

Een geweldig voordeel is ook dat er bij de teelt geen sproeistoffen nodig zijn. Onkruiden maken geen kans onder het loof en in de banden, en ziekten of aantastingen werden nog niet vastgesteld.
Het project is in ieder geval ook al kandidaat voor de Eco Gardening Award.

P.S. Wegens de er mee gepaard gaande investeringen en de revolutionaire methode en perspectieven werden de gegevens en finesses van het proces tot nu toe zo veel mogelijk geheim gehouden. Deze preview is ons door vriendschapsbanden gegund als voorbode van de lancering begin volgend jaar, en om 2 x 2 proefpersonen te vinden voor het gebruik van de starterkit in een regionaal gespreid hobbytuin experiment (deel 4) .

P.P.S. Het volledige dossier bevat uiteraard veel  meer belangrijke en praktische informatie. Lees voor een goed begrip en gebruik dus zeker ook de andere delen met concrete gegevens, en de ontknoping met participatiemogelijkheden of kans op een gratis starterkit.
(De volgende tekst komt er over een dag of 10.)

Overzicht
Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)
Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)
Ecologisch economisch verwerking: compost & samenstelling (deel 3)
Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)
Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)

TOPopbrengst: eco-productie aardappelen in autobanden (2/5)

Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)

stapel2Wat is de efficiëntste manier om met het hoogst mogelijk rendement aardappelen te telen in autobanden?
Hoe breng je deze techniek van de hobbytuin naar een agro-industrieel niveau?
Een rondvraag bij volkstuintjes leverde Hilaire F. uit Hausen weinig nieuwe inzichten op. Daarom besloot hij zelf te gaan experimenteren.

stortTerwijl Hilaire zich bezig hield met (aangepaste) vorm, afmeting en type van autobanden, de hoogte per stapel en het vulmateriaal kon hij een bevriende kleinschalige pootgoedteler overtuigen om te gaan selecteren op hoog groeiend loof. Een eigenschap die in vollegrond teelt ongewenst  en hinderlijk is, en daarom vermeden wordt.  Maar in de bandenteelt is het net een enorme troef als er op een kleine oppervlakte vooral verticale groei  is. The sky is the limit?

Het idee inspireerde de ondernemer, en kwekerij Kartröttel uit Neukirchen breide het kweekschema uit. De vergelijkende proeven van Hilaire toonden namelijk aan dat de bandaardappelen veel sneller groeiden dan de veldaardappelen.  Dit schreef hij vooral toe aan de compostrijke vulling, en de hogere temperatuur in de banden (i.v.m. volle grond).  Hierdoor ontstond het idee om zowel een zeer vroege soort te selecteren, als een zeer late. Door de versnelde groei zou het misschien mogelijk zijn om in één jaar op die manier twee opeenvolgende oogsten te krijgen.

Gezien  voor de vergelijkende experimenten met verschillende combinaties van band (al dan niet deels versneden), vulgronden en aardappelrassen  veel stapels vaak moesten gemanipuleerd worden, en een volle band zwaar is, schakelde Hilaire al vlug over op het gebruik van een vorkheftruck. Daardoor kon hij ook volledige stapels gevulde banden hanteren, en dat bood weer nieuwe industriële mogelijkheden.

schemaVoor het gebruik van banden contacteerde Hilaire overheidsdiensten en recyclagebedrijven. De mogelijkheden die hij ontdekte leken alsmaar beter. Voor de recyclage van autobanden bleek er een Fonds te zijn dat graag mee wilde investeren om het afvalprobleem te verkleinen. Een deel van de premie per band (die door de inleveraar betaald wordt) werd doorgestort voor het project.
En voor milieuvriendelijk hergebruik van probleemafval kon hij een subsidie en een investeringstoelage aanvragen.

Daarnaast bleek ook het Ministerie van Landbouw interesse te hebben om de verouderde teeltmethoden van aardappelen te vergelijken met nieuwe technieken. Hierdoor kwamen niet alleen voldoende middelen ter beschikking, maar ook informatie, technische assistentie, begeleiding van specialisten en opvolging door meerder instituten en universiteitsprofessoren. Het project kwam daardoor in een stroomversnelling. Op amper 1 jaar tijd werden er diverse belangrijke vernieuwingen doorgevoerd.

_ 1.1) Handmatig oogsten was i.v.m. de geautomatiseerde (veld-)rooimachines veel te arbeidsintensief, en dus ook te duur. In de hobbyteelt geen probleem, in de agro-industrie wel. In eerste instantie werden de stapels per 4 op elementen van voorgespannen beton gemaakt. Die konden dan per heftruck op een lopende band geplaatst worden. Er werd een automaat geconstrueerd die telkens de onderste band kon leegschudden om de knollen te oogsten. De lege band werd boven aan de stapel toegevoegd, samen met een deel van de aarde.  Een succes!  Aardappeloogst aan de lopende band verenigt bio-industrie, milieuvriendelijke afvalverwerking (zie deel 3) en ecologische landbouw.

aardappelzak_ 1.2) Een opvallend pluspunt in de vergelijking bleek dat de oogst géén stenen of brokken aarde bevatten zoals bij veldteelt. In de beginfase werd de handeling begeleid door 2 werknemers, later door 1. Vanaf het 3de jaar kon de machine volledig zelfstandig werken.  De nieuwe, nog in ontwikkeling zijnde machine zal niet stationair zijn, maar door een tractor aangedreven of zelfrijdend. Hierdoor kunnen op de site telkens 2 x 2 tot mogelijk 2 x 3 rijen bandenstapels gerooid worden.

_2.1) Om het rooien te vergemakkelijken en de waterdosering te controleren werd er een bodemschijf ontwikkeld. Die komt telkens onder de onderste ring. Ze bevat een klein geïntegreerd reservoir met overloop dat het overtollige water opvangt en vasthoudt, en het via capillaire krachten weer geleidelijk afgeeft aan de wortels die vooral de knollen van de onderste ring voeden. Deze drainage bespaart en doseert water en werk. De grond blijft vochtig, maar is nooit nat. Hierdoor zijn de geoogste aardappelen zeer proper.  Er kan, quasi onafhankelijk van het weer, altijd geoogst worden.

_2.2) Het wegnemen van de bodemplaat, en het inschuiven tussen de onderste en de voorlaatste ring verhindert bovendien dat grond en knollen uit de hogere banden doorzakken en voortijdig geoogst worden of de groei van de plant verstoord wordt. Het schijfreservoir kreeg hiervoor een gladde en een wigvormige afwerking, en bestaat uit twee op elkaar passende delen.
Een ander voordeel is dat dit op het veld toepasbaar is, en de zware betonnen draagbalken niet meer nodig zijn.

_ 3.1) Om de waterhuishouding te regelen werd er ook een top- of afdekplaat ontwikkeld die bestaat uit 2 samen te klikken halve schijven. Samen zijn ze enigszins trechtervormig, en zo geconcipieerd dat ze opwaarts en neerwaarts passen op meerdere bandenmaten. In natte klimaten en/of bij felle regen word de smalle kant naar boven georiënteerd, zodat er niet te veel water in de stapel komt. Eventuele verdere afvoer en regeling gebeurt via het onderste reservoir. In droge streken, echter wordt deze topring gebruikt als trechter, om zoveel mogelijk water op te vangen en rechtstreeks naar de plant te leiden.

zaï_3.2) Omwille van deze laatste eigenschap, en door de exceptionele resultaten van de productie, zijn ook divers instituten voor ontwikkelingssamenwerking erg geïnteresseerd in het gebruik. Ook al omdat handmatig water geven hiermee uiterst efficiënt kan gebeuren. Bovendien is de methode een extensie van de zaï-techniek, waarbij in arme en onvruchtbare (zand)grond putten gevuld worden met compost. Hierdoor kan er zelfs in hafwoestijn aan plantenteelt gedaan worden. De techniek wordt reeds langer door plaatselijke bewoners gebruik om het oprukken van woestijnen tegen te gaan. De autoband is een waardevolle toevoeging. Hierdoor kan makkelijk in verhoogde bedden geteeld worden, en gaat er geen vruchtbare grond verloren door vermenging en uitspoeling met zand. I.v.m. de hitte is het evenwel nodig de buitenkant van de banden wit te kalken. De eerste experimenten zijn hoopgevend (zelfs nog meer voor andere regionale gewassen).

_4.1) Een laatste deel van het experiment had betrekking op de vorm van de zijflank van de band. Enerzijds is die nodig om voldoende steun te bieden om de ringen makkelijk en veilig op elkaar te stapelen,  anderzijds is die hinderlijk om bij het oogsten de band makkelijk leeg te schudden. Aanpassingen hadden geen meetbaar of relevant effect op de groei of de grootte van de knollen.  Maar uiteraard hebben ze wel invloed op de stevigheid van de ring, en op de ‘handling’: het stapelen en vooral het rooien.

patat1kd_4.2) Het beste effect werd verkregen door de onderste flank volledig intact te laten. Dit geeft voldoende stevigheid aan de ring, ook voor machinale manipulatie.  Bovendien fungeert  de enigszins omhooggerichte zijkant per niveau dan ook nog als een klein waterreservoir.
Van de bovenste flank blijft 35 mm staan voor de stevigheid en stapelbaarheid. De resterende binnenzone wordt (ondertussen machinaal) verwijderd om de ringen beter leeg te kunnen schudden.

P.S. Wegens de er mee gepaard gaande investeringen en de revolutionaire methode en perspectieven werden de gegevens en finesses van het proces tot nu toe zo veel mogelijk geheim gehouden. Deze preview is ons door vriendschapsbanden gegund als voorbode van de lancering begin volgend jaar, en om 2 x 2 proefpersonen te vinden voor het gebruik van de starterkit in een regionaal gespreid hobbytuin experiment (deel 4) .

P.P.S. Het volledige dossier bevat uiteraard veel  meer belangrijke en praktische informatie. Lees voor een goed begrip en gebruik dus zeker ook de andere delen met concrete gegevens, en de ontknoping met participatiemogelijkheden of kans op een gratis starterkit.
(De volgende tekst komt er over een dag of 10.)

Overzicht
Concept en veiligheid: rubber gebruik (deel 1)
Productietechniek: innovatie & materiaalontwikkeling (deel 2)
Ecologisch economisch verwerking: compost & samenstelling (deel 3)
Starterkits (2×2 gratis), aangepast pootgoed en rendement (deel 4)
Onderzoeksresultaten en praktische info (deel 5)